به قلم «محمود پور عباس» فعال فرهنگی و رسانهای
یادداشت انتقادی درباره وضعیت گردشگری شهر امام رضا (ع)
مشهد مقدس، بهعنوان کانون زیارت جهان تشیع و میزبان بارگاه نورانی حضرت امام رضا (ع)، سالانه پذیرای دهها میلیون زائر و گردشگر داخلی و خارجی است. این ظرفیت کمنظیر، مشهد را به یکی از مهمترین پیشرانهای گردشگری مذهبی، فرهنگی و اقتصادی کشور تبدیل کرده است؛ ظرفیتی که متأسفانه در سیاستگذاری، مدیریت و تخصیص منابع، آنگونه که شایسته است، بالفعل نشده است.
با وجود تأکید مکرر اسناد بالادستی و برنامههای توسعه بر جایگاه زیارت، وضعیت فعلی گردشگری مشهد از ضعف زیرساختها، ناهماهنگی نهادی، فقدان راهبرد جامع و بیتوجهی به نظرات کارشناسی رنج میبرد. پرسش جدی افکار عمومی این است که چرا در برابر این شرایط، صدای روشنی از سوی متولیان شنیده نمیشود و چرا طرحها و پیشنهادهای تخصصی فعالان حوزه گردشگری و رسانه، مورد حمایت مؤثر قرار نمیگیرد؟
این سکوت و انفعال مدیریتی، صرفاً یک ضعف اجرایی نیست؛ بلکه منجر به از دست رفتن فرصتهای بزرگ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شده و در نهایت نارضایتی زائران را به دنبال دارد. شهری که به نام امام رضا (ع) شناخته میشود، نمیتواند در شأن این نام بزرگ، فاقد برنامهریزی منسجم و آیندهنگر در حوزه گردشگری باشد.
از سوی دیگر، بودجه زیارت که با هدف ارتقای خدمات زائر، بهبود زیرساختهای شهری و افزایش کیفیت تجربه زیارت تخصیص مییابد، نیازمند شفافیت، اولویتبندی و نظارت دقیق رسانهای است. اگر این منابع در مسیر حمایت از پروژههای اثربخش گردشگری، حملونقل، خدمات شهری و فرهنگی هزینه نشود، عملاً فلسفه وجودی آن زیر سؤال خواهد رفت. رسانهها در این میان نقش کلیدی در مطالبهگری، رصد عملکردها و جلوگیری از انحراف منابع دارند.
نکته محوری آن است که الگوی گردشگری مشهد باید مبتنی بر «گردشگری زیارتمحور» باشد؛ الگویی که کرامت زائر، ارتقای معنویت، آرامش اجتماعی و حفظ هویت فرهنگی–دینی شهر را در اولویت قرار دهد. هرگونه برنامهریزی که منجر به تضعیف این مؤلفهها و ترویج ناهنجاریهای فرهنگی شود، نهتنها با روح زیارت در تعارض است، بلکه به سرمایه نمادین و معنوی مشهد آسیب وارد میکند.
امروز انتظار میرود مسئولان، با عبور از رویکردهای مقطعی و شعاری، به سمت حکمرانی هوشمند گردشگری حرکت کنند؛ حکمرانیای که بر پایه نظر کارشناسان، دادههای دقیق، مشارکت بخش خصوصی و نظارت رسانهای شکل بگیرد. ارتقای جایگاه گردشگری مشهد، نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت ملی در شأن شهر امام رضا (ع) است.
محمود پورعباس
فعال فرهنگی و رسانهای
/آخر پیام
